นิตยสารธรรมะใกล้ตัวฉบับที่ ๑๘๔ ประจำวันที่ ๒๔ ตุลาคม ๒๕๕๖

จากใจ บ.ก. ใกล้ตัว - ฉบับที่ ๑๘๔

ความฉลาดแบบพุทธ

ความฉลาดแบบโลกๆเริ่มต้นจากการมองออกไปข้างนอกอย่างรู้วิธีได้มา ส่วนความฉลาดแบบพุทธเริ่มต้นจากการมองเข้ามาข้างในอย่างรู้วิธีทิ้งไป

โลกเต็มไปด้วยเหยื่อล่อให้เราอยากได้นั่นอยากได้นี่ และไม่เคยให้อะไรง่ายๆดังใจอยาก เว้นแต่จะฉลาดพอ รู้เหตุผล รู้กลวิธี รู้ว่าจะใช้อุบายใดไขว่คว้าสิ่งที่ต้องการมาเป็นของตน

แต่ยิ่งฉลาดแบบโลกๆ ได้อะไรมามากขึ้นเท่าไร ใจก็ยิ่งมีแนวโน้มจะกระวนกระวายมากขึ้น ไม่ใช่น้อยลง พระพุทธเจ้ารู้ข้อเท็จจริงนี้ จึงเป็นหนึ่งในผู้แสวงหาบรมสุขจากภายใน และได้ข้อสรุปว่า สุขอื่นยิ่งกว่าความสงบไม่มี

และเพราะอย่างนั้น ความฉลาดแบบพุทธจึงไม่ได้นับเริ่มจากความสามารถจำแนกวัตถุภายนอก แต่เริ่มต้นจากความสามารถจำแนกจิตของตนเองว่ากำลังมืดหรือสว่าง กำลังสงบหรือฟุ้งซ่าน กำลังเป็นทุกข์หรือเป็นสุขจากการคิดอย่างไร พูดแบบไหน เพราะเมื่อเห็นจิตแต่ละแบบ รู้จักเหตุผลของจิตแต่ละแบบ ก็ย่อมเกิดความฉลาดเลือกเหตุแห่งความสงบให้จิตได้ถูก สมดังที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า ถ้าฉลาดอย่างแท้จริง ต้องรู้ว่ากรรมใดเป็นคุณ กรรมใดเป็นโทษ อะไรไม่เที่ยง อะไรเป็นทางแห่งบรมสุข

ในพุทธศาสนาเรามีคนที่ฉลาดที่สุดอยู่สองคน คนแรกคือพระพุทธเจ้าผู้ฉลาดสูงสุดในอนันตจักรวาล คนที่สองรองลงมา คือพระสารีบุตรที่ฉลาดที่สุดในโลก

เมื่อมีคนถามพระสารีบุตรว่าท่านฉลาดที่สุดในโลกได้อย่างไร พระสารีบุตรกล่าวตอบว่าเพราะท่านฉลาดในจิต รู้ว่าจิตของตนและจิตของคนอื่นมีราคะหรือไม่มีราคะ มีโทสะหรือไม่มีโทสะ มีโมหะหรือไม่มีโมหะ กำลังหดหู่หรือฟุ้งซ่าน 
กำลังสงบอ่อนๆหรือหนักแน่นถึงฌาน กำลังข้องอยู่หรือหลุดพ้น ฯลฯ กับทั้งเห็นจิตโดยความเป็นของไม่เที่ยง ไม่ใช่ตัวตนอยู่เสมอๆ

ถ้าฟังเฉยๆก็เข้าใจยากครับว่า แค่เห็นจะเป็นเหตุให้ฉลาดที่สุดในโลกได้อย่างไร แต่ถ้าใครเริ่มสังเกตตนเอง เห็นจิตตนเองในแต่ละภาวะ จะพบว่าเมื่อรู้วาระจิตของตัวเองมากขึ้น มีความสามารถในการจำแนกว่าขณะนี้จิตขุ่นมัว จัดเป็นอกุศล หรือกำลังสดใส จัดเป็นกุศล นานเข้าก็จะ ‘เข้าใจเหตุผลอันเป็นนามธรรม’ เช่น พบว่าเพราะหมกมุ่นตรึกนึกในทางไม่ดี จึงเกิดความมืดขึ้นในภายใน แต่ถ้าตรึกนึกในทางดี จึงเกิดความสว่างขึ้นมาแทน เมื่อเห็นบ่อยเข้าก็พลอยเข้าใจเหตุผลหยาบๆอื่นๆ ที่ดูได้ง่ายกว่าไปด้วย

สังเกตจิตซ้ำไปซ้ำมา ผ่านเดือน ผ่านปี จะเห็นว่าจิตเกิดดับ จากสภาพหนึ่งไปสู่อีกสภาพหนึ่ง ความหวงตัวตน หรือกระทั่งหวงจิตก็จะหายไปด้วย ไม่รู้จะหวงมันทำไม ยังไงจิตก็เกิดดับตลอดเวลาอยู่แล้ว นั่นแหละ ถึงขั้น ‘ถอดถอนความโง่ขั้นพื้นฐาน’ ออกเสียได้ ก็แทบไม่เหลือความโง่ไหนๆครอบงำจิตได้อีก จิตจึงสว่าง ผ่องใส มีกำลังเต็มที่

เมื่อจิตฉลาดและสมองไม่บกพร่อง อย่างน้อยก็แน่ใจได้ครับว่าคุณจะฉลาดที่สุดเท่าที่ชาตินี้จะฉลาดได้แล้วแน่ๆ

ดังตฤณ
ตุลาคม ๕๖

เรื่องน่าสนใจประจำฉบับ

• แม้ว่าความเชื่อและคำสอนในเรื่องบุญและบาป
  ของแต่ละลัทธิหรือศาสนานั้นจะแตกต่างกันไป
  ที่สุดแล้วการให้ผลนั้นก็เป็นไปตามหลักกรรมตามธรรมชาติค่ะ
  ดังที่ คุณงดงาม นำเสนอไว้ใน "เพื่อนธรรมจารี"
  ตอน "บาปบุญกุศลสำหรับคนนับถือศาสนาแตกต่างกัน"
  
  
• ส่วนใครที่มีคนรู้จักกำลังไม่สบายหนัก
  จะเตรียมตัวอย่างไรให้เขามีความสบายใจ จะได้ไปสู่สุคติ
  คอลัมน์ "ไดอารี่หมอดู" ฉบับนี้
  คุณหมอพีร์มีแง่คิดมาฝาก
  เป็นกำลังใจทั้งคนป่วยและผู้ที่ต้องดูแลคนป่วยค่ะ (^__^)
  
  
• ใครที่ถูกนินทาในสิ่งที่ตนเองไม่ได้กระทำ
  แล้วรู้สึกไม่สบายใจ เป็นทุกข์ใจ 
  คลิกไปอ่านคอลัมน์ "ยารักษาใจ" 
  คุณ Nat Wimuttisuk มีแง่คิดดีๆ ให้ไว้
  ในตอน "มะนาวหวาน น้ำตาลเปรี้ยว" ค่ะ

ข่าวสารประจำฉบับ

• ข่าวดีสำหรับผู้ชื่นชอบผลงานของคุณชลนิลนะคะ
  สามารถหาซื้อหนังสือได้ที่งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ ๑๘ 
  ซึ่งจัดขึ้นในระหว่างวันที่ ๑๖-๒๗ ต.ค. ๕๖ นี้ ที่ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
  โดยเรื่อง "อาคม" อยู่ที่บูธ สนพ.ดวงตะวัน - คำต่อคำ โซน C1 (ชั้นล่าง) บูธ O14
  ส่วนเรื่อง "เพลิงนาคา" และ "เถ้าน้ำค้าง" อยู่ที่บูธ สนพ.โปรวิชั่น ห้องแพลนนารี่ ฮอล์ บูธ B02
  

• (-/\-) ขอเชิญผู้มีจิตศรัทธาร่วมเป็นเจ้าภาพกฐินสามัคคี ถวายแด่วัดป่าบ้านจงเจริญ ญาณสัมปันโน บ้านจงเจริญ ต.ดอนศิลา อ.เวียงชัย จ.เชียงราย เพื่อสร้างเสนาสนะและนำไฟฟ้าเข้าวัดเป็นครั้งแรก ร่วมบุญได้ที่ บัญชีออมทรัพย์ ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขา ท็อปส์ สุขาภิบาล ๓ เลขที่บัญชี ๒๖๘ - ๒ - ๑๒๕๑๓ - ๙ (268 - 2 - 12513 - 9) ชื่อบัญชี น.ส.ธนพร แวกประยูรและนางณัฐชญา ไมตรีเวช หลังจากโอนเงินแล้ว ขอความกรุณาแจ้งรายละเอียดต่างๆ ที่http://bit.ly/15Oaczn และตรวจสอบรายชื่อได้ที่ http://bit.ly/1gpHE6kข่าวดีสำหรับผู้ชื่นชอบผลงานของคุณชลนิลนะคะ
  สามารถหาซื้อหนังสือได้ที่งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ ๑ สามารถร่วมบุญกฐินได้ถึงวันที่ ๒๙ ตุลาคม ๒๕๕๖หลังจากนั้นจะทำการปิดบัญชี เพื่อนำถวายวัดต่อไปค่ะ (-/\-)
  
  
  พบกันใหม่พฤหัสหน้า 
  ที่ www.dlitemag.com นะคะ
  สวัสดีค่ะ (^__^)
  

--
 
---
คุณได้รับข้อความนี้เนื่องจากคุณสมัครรับข้อมูลจากกลุ่ม "ธรรมะใกล้ตัว" ของ Google Groups
หากต้องการยกเลิกการสมัครรับข้อมูลและหยุดรับอีเมลจากกลุ่มนี้ ให้ส่งอีเมลไปที่ dharma-at-hand+unsubscribe@googlegroups.com
หากต้องการดูตัวเลือกเพิ่มเติม กรุณาดูที่ https://groups.google.com/groups/opt_out